‘Herri bat, biodibertsitatearen aldeko ekintza bat’ ekimenak hamar ingurumen-hobekuntza egin ditu Arabako Lautadan, 270 parte-hartzailerekin - ods

’Herri bat, bioaniztasunaren aldeko ekintza bat’ programa bigarren edizioaren erdialdera iritsi da. Arabako Lautadako Kuadrillari eta haren inguruneari zuzenduta dago, eta 23 proposamen jaso ditu dagoeneko udalerrietatik, hamar jarduera egin ditu zortzi herritan eta, guztira, 270 pertsonak hartu dute parte.

Vital Fundazioak, Arabako Foru Aldundiak eta Murgiako BHIk gidatzen dute proiektua, eta gure ekosistemaren biodibertsitatearen aldeko kultura sortzea eta Arabako Lurralde Historikoko herrietan baliabide naturalak modu parte-hartzailean kudeatzea du helburu. 2030 Garapen Jasangarriaren aldeko Arabako Aliantzan txertatzen da ekintza hori, eta Garapen Iraunkorreko 15. Helburua (Lurreko Ekosistemaren Bizitza) du ardatz. Era berean, nazioarteko estandarrei eta garapen jasangarriko helburuei erantzuten die, eta aliantza publiko-pribatuak sortzen ditu, ekintza txikien bidez eta horietako bakoitza zabalduz natura zaintzen laguntzeko. Tokian-tokian jardutea da kontua, eskala globaleko helburuak lortzeko.

Gaur goizean, proiektu hau sustatu duten hiru erakundeetako ordezkariek bisita bat egin dute  Albeniz, Opakua eta Añua udalerrietan herritarrek berek egindako ingurumen-hobekuntza batzuk ezagutzeko. Talde horretan Axier Urresti Vital Fundazioetako zuzendari exekutiboa, Natividad López de Munain Ingurumen eta Hirigintzako foru zuzendaria eta Unai Zubia programaren koordinatzailea eta Murgia BHIkoa izan dira.

Esperientziaren balantzea

Bigarren edizio hau Arabako Lautadako Koadrilan garatzen ari da, baina beste herri batzuetan ere egingo dira jarduerak, hala nola Lapuebla de Labarcan eta Baranbion. Orain arte, hamar jarduera egin dira zortzi herritan, eta guztira 270 pertsonak hartu dute parte.

1. Gilierna: 2021ean fruta-arbolei buruz eman zen hitzaldiari jarraipena emateko, inausketa praktikoa egin da fruta-arbolak dituen lursail batean.    
2. Lapuebla de Labarca: ASSA ikastolan hegaztien eta kiropteroen (saguzarrak) habia-kaxak muntatu eta eraikitzeko bi jardunaldi egin dira. Habia-kaxak ikastolaren barruan jarri ziren hegaztientzako bi janlekurekin batera.    
3. Olabarri: 2021ean burutu zen habia-kaxen jardueraren ondoren, Olabarri herriak ekimena errepikatzea eskatu zuen. Tailerrarekin batera, hiri inguruetako hegazti ohikoenak ezagutzeko hitzaldi bat eman zen.        
4. Añua: Geroa ikastolarekin batera erlategi bat jarri da ikastetxeko ikasleek beren erlategiak ezagutu eta zaindu ditzaten. Erlategiak finka batean kokatu dira eta, gainera, lankidetza-aliantza bat sortu da finka horrekin. Gaztandegi bateko ahuntzak ere bazkatzen dira finka horretan.     
5. Gauna: Aromatikoak eta zuhaixka-landareak landatu dira, intsektu polinizatzaileei mesede egiteko. Kasu honetan, landaketa herriko hirigunean bertan egin zen, eta, horrela, hiri-inguruneko lorategiak aprobetxatu ziren intsektuentzako giro egokiak sortzeko.   
6. Albeniz: Hegaztientzako eta kiropteroentzako habia-kaxak sortu eta kokatu dira, aromatikoak eta zuhaixkak landatzearekin batera, intsektuei mesede egiteko. Herri barruan bertako faunarentzat egokiak diren inguruneak sortzeko jarduera bi.    
7. Ozaeta: Barrundiako ikastolan aromatiko-landaketa bat egin da bere baratzean, eta habia-kaxen tailer bat hegaztientzat eta basoko kiropteroentzat, haritz-baso txiki batean jarri direnak.  
8. Opakua: Gaueko harrapari txikien habia-kaxak egin eta kokatu dira, hala nola hontza edo urubia, baita hegazti txiki eta ertainentzat ere. Opakua herriaren inguruan kokatu ziren.  

Hiru erakunde sustatzaileek lurraldeko biodibertsitateari eustea proposatu dute, bizilagunak inplikatuz, partekatu ahal izango diren ingurune natural bateko esperientzien bidez. Parte hartzearen eta pertsonekiko hurbiltasunaren ikuspegitik, proiektuak belaunaldi-trukea eta eremu bakoitzeko eragileen parte-hartze aktiboa sustatzen ditu (bizilagunak, ikastetxeak, elkarteak…), baita egun egiten ez diren jarduerak eta lanbideak berreskuratzea ere, eta ondarea ere bai. Belaunaldien arteko elkartruke hori eta tradizioen ezagutza funtsezkoak dira ekosistemek urteetan zehar izan duten bilakaera ezagutzeko nahiz gizakiaren ekintzak kalteturik egon daitezkeen eremuak berreskuratzeko.