Berriak - ods
8. GJHak enpresako jardunbide egokien jardunaldia antolatu du azaroaren 29an, Ignacio Aldecoa Kultur Etxeko ekitaldi-aretoan, 10:00etatik 12:15era.
Jardunaldiak "Enpresa egiteko modu berri bat, ekonomia iraunkor bat" du izenburu, eta enpresariak eta enpresak inspiratzea du helburu. Diversity 4 Equality, Gasteiz Courier eta RPK erakundeek parte hartuko dute eta egiten ari diren Jardunbide Egoki Iraunkorrak azalduko dituzte. Enpresa horiekin mahai-inguru bat egingo da, eta hitz-txanda irekiaren ondoren kafe networking bat dago aurreikusita. Honekin batera programa osoa aurkituko duzue.
Kontsulta ezazu programa osoa.
Elika Fundazioak (Garapen Iraunkorraren aldeko Arabako Aliantzaren 12. GJHko Talde Eragileko kidea), Eusko Jaurlaritzarekin batera, elikagaiak alferrik galtzearen aurkako sentsibilizazio-kanpaina bat egin zuen euskal gizarteari zuzenduta, "Janaria Ez Da Botatzen" leloarekin. Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak abian jarritako Basque Green Deal – Euskadiko Itun Berdea ekimenaren barruan kokatzen da kanpaina hau.
Kanpaina honetan, diagnostiko batean jasotako datuak erabili ziren, Euskadiko elikadura-katean elikagaiak alferrik galtzeko arrazoiei eta kantitateei buruzkoak.
Kanpaina honen barruan, Javier Rivero Tolosako AMAko sukaldariaren bideo txiki batzuk daude, 50 Next zerrendan nabarmentzen direnak, eta elikagaiak alferrik galtzea murrizteko aholkuak ematen dituzte, antolatutako sukaldaritza baterako jarraibideak eta osagaien erabilera maximizatzen duten errezeta burutsuak.
Bestalde, aprobetxamendu-errezetak ere badituzte, etxean ditugun elikagaiekin eginak, eta iraungitze-datak honako hauek izan daitezke: Errezetak - zerodespilfarro (elika.eus)
Unibertsitatearteko graduondo honek lana aurkitzeko eta promozionatzeko aukera gehiago emango dizu, jasangarritasuna arlo berria baita mora gustietako erakundeentzat.
Irakaskuntza-inkaskuntza metodologia berritzailea da, eta modu erdipresentzialena ematen da Bilbon, zure agenda eta konpromisoekin bateragarri egin dezazun. Gainera, aukeratzen duzun erronkari aurre egiteko laguntza eskaintzen dizu. Erronka hori Graduondoko Amaierako Lana izango da.
Helburu horrekin berarekin, uztailaren 29an ospatzen den Izki Trailarekin batera , ‘Herri Bat Martxan' antolatu da. Ekimen berria da, Garapen Jasangarriaren aldeko Arabako Aliantzaren barruan, 15. ODS (Lurreko Ekosistemaren Biodibertsitatea) sustatzeko Vital Fundazioak, Arabako Foru Aldundiak eta Murgiako LHIIk bultzatua. Hala, maratoi erdia baino egun bat lehenago, hilaren 28an, ostirala, inguru horretako haurrentzako gimkana bat egingo da Apellanizen, eta maratoiaren egunean bertan, hilaren 29an, larunbata, bisitariek eta korrikalariekin datozenek Apellanizko errotara joateko ibilaldi gidatu batez gozatu ahal izango dute.
Gimkana (17:30-19:30) 5 eta 12 urte bitarteko haurrentzat da, eta taldeka gozatuko dute naturarekin zerikusia duten probak egiten. Parte-hartzaile bakoitzak karpeta bat jasoko du, eta karpeta horretan jarduerak egiteko pistak etorriko dira, baita planteatzen zaizkien galderen erantzunak jasotzeko orri bat ere. Elkargunea Apellanizko plaza da eta ordu eta erdi eta bi ordu artean izango dituzte hamar proba amaitzeko. Gainditu beharreko probak, besteak beste, honako hauek izango dira: hostoak bilatzea, egia ala gezurra motako jokoak eta arrasto, ur, birziklatze edo gurutzegrama jokoak.
Bestalde, Apellanizko errotarako martxa gidatua (9:15-10:30) publiko guztientzat da, errota birgaitua eta bere funtzionamendua ezagutzera emateko. Antzina zerealak ehotzeko erabiltzen zen, eta gaur egun herriko argiteria publikoa argiztatzeko erabiltzen da. Apellanizeko plazatik abiatuko da martxa eta bertan izango du helmuga ere. Zailtasun baxuko kilometro bi eta erdian zehar (45 minutu inguru), ehun urtetik gorako gaztainondoak bisitatuko dira, sorgailua martxan jartzeko ur-erorketa hasten den tokitik uharkaraino igoko da, eta errotaraino jaitsiko da. Errota jendearentzat irekita egongo da. Puntu bakoitzean inguruko biodibertsitateaz hitz egingo da.
Jarduera batean zein bestean parte hartzeko aldez aurretik izena eman behar da. Uztailaren 25era arte egin daiteke, Vital Fundazioaren webgunean, eta parte-hartzaile bakoitzak txapela eta kamiseta bat jasoko ditu opari. Haurrentzako gimkana doakoa da, eta errotarako ibilaldi gidatuaren kasuan, izena ematea 3 eurokoa izango da. Bildutako dirua ELAk eragindako pertsonen eta haien senideen alde borrokatzen duen Arabako ADELA elkartearentzat izango da.
Garapen Jasangarriaren Aldeko Arabako Aliantzak, 13. GJHaren (Klimaren aldeko ekintza) talde eragilearen bitartez, beste urrats bat eman du Arabako gizartean bizimodu jasangarriago baterantz aurrera egiteko. Azken hilabeteetan Arabako klimaren kalkulagailuan www.arabanzuzero.eus erantzunak jaso dira, eta dagoeneko 3.000 parte hartzetik gora daude. Arabarren ohiturak objektiboki erakusten dira aztertu beharreko 5 kapituluetan: mugikortasuna, kontsumoa, hondakinak, ura eta energia.
Proiektu horrek mugak gainditu ditu GJH honetako kide baten lankidetzari esker. www.empreinteclimatique.org helbidearen bidez, Boli Kostako biztanleek beren ekintzek ingurumenean duten eragina ere kalkula dezakete Boli Kostako errealitatera egokitutako antzeko tresna batekin. Izan ere, ICLI Lankidetzarako Ingeniaritza garapenerako gobernuz kanpoko erakundeak hamarkadak daramatza herrialde horrekin lanean.
Aurreikus zitekeen bezala, lortutako datuek alde handia erakusten dute. Araban biztanleko karbono aztarna 5.000 kg CO2 da urtean; Afrikan, berriz, batez beste 540 kg CO2 urtean. Gogoratu behar da urtean 2.300 kg CO2 isuri ahal izango lukeela lurreko biztanle bakoitzak, 2030erako berotze globala 1,5 ° C-ra mugatzeko helburua lortzeko.
Hala ere, klima aldaketaren ondorioak eta hari aurre egiteko baliabideak gure klima inpaktuarekiko alderantziz proportzionalak dira. Desertifikazioa, ur eskasia, baliabideen gehiegizko ustiapena, itsas mailaren igoera, ozeanoen kutsadura edo fenomeno meteorologiko biziagoak errealitateak dira Boli Kostan, ekoizpen gutxiagoko lurrei, suteei, kutsadura handiari edo ganaduarentzako elikagai faltari aurre egin behar dien herrialdean.
Pertsonek bi errealitateetan dituzten ohiturak alderatzeko lan hori infografia batean gauzatu da. Infografia horretan azkar ikusten dira bi kalkulagailuetan orain arte lortutako emaitzak. (erantsi infografia)
Bi errealitate, bata bestetik ikasteko
Boli Kostan oso positiboak diren ekimen batzuk nabarmentzen dira, hala nola WAREN, Abiyanen oso jasangarria eta arrunta den mugitzeko modu bat, helmuga berera iristeko taxia partekatzean datzana, horrela ibilgailuaren bidaia optimizatuz.
Ingurumenarentzat onuragarria da, halaber, Boli Kostako herritarren ohitura batzuk, hala nola tokiko merkatuetan ohiko erosketak egitea edo botatzen duten janari kopuru txikia.
Hala ere, hobetzeko tarte handia dute hondakinen bereizketarekin. Araban baino askoz gutxiago sortzen duten arren, plastikoak eta zaborrak pilatzeak kutsadura kezkagarria eragiten du arrantza jardueran, elikagai iturri eta diru sarrera dena herri indigenentzat.
Bestalde, Arabako biztanleriak hobetzeko marjina du zenbait kapitulutan, hala nola mugikortasunean, ibilgailu pribatuaren gehiegizko erabilerarekin edo hegazkinaren abusuarekin; kontsumoaren eta erosketen atalean; eta energiaren atalean. Horiek dira aztarna klimatikoaren Arabako kalkulagailuaren inkesta interaktiboan jasotako datuak. Bertan, gure eguneroko jarduerak ingurumenean duen eragina jasotzen da.
Erosketa eta ohitura bakoitza keinu txiki bat da, ematen duena baino askoz ere garrantzi handiagoa duena. Horregatik, Garapen Jasangarriaren aldeko Arabako Aliantzak ohitura batzuk eraldatzen jarraitzen du, bizi kalitate bereko bizimodu iraunkorragoa izateko.
Gainera, proiektu honek egiaztatu du Boli Kosta kezkatuta dagoela dituen baliabide naturalak zaintzeaz eta ingurumenaren babesa indartzeaz. Hori dela eta, AAD (Association Action pour le Developpment) eta ADESC (Association pour le Developpement Social et Culturel) erakundeen laguntza duen ekimen hau oso ondo hartu dute Boli Kostako herritarrek.
Garapen Jasangarriaren aldeko Aliantzak, 13. GJH eta 3. GJHen bidez, eskola kiroleko jardunbide egokien dekalogo bat argitaratu du, aztarna klimatikoa murrizteaz kontzientziatzeko.
Helburua da hainbat kirol diziplinatako ikasleei azaltzea beren eguneroko ekintzek ingurumenean duten eragina, eta identifikatzea zein diren ingurumenean eragin handiena dutenak. Dokumentuak ikasleen ohituretan eta errutinetan jartzen du arreta, eta jasangarriagoak izateko ekintza txikiak proposatzen ditu.
Proposamenen artean nabarmentzen dira, besteak beste, aldagelatik ateratzean argia itzaltzea, komuna paperontzi gisa ez erabiltzea, 5 minutuko dutxak hartzea eta bizikletan edo oinez entrenatzera joatea. Kontzientziatzeko modu bat, kirolari gazteek osasunean eta ongizatean jardunbide egokiak berenganatu ahal izateko ekintzak eskuratu eta finkatzeko, ingurumenarekin konpromiso handiagoa hartuta.
Dekalogoa bideo baten bidez ezagutaraziko zaie Arabako kirol klub eta taldeei, taldeen artean parteka eta zabal dezaten. Gainera, Gasteizko gizarte etxeetan eta lurraldeko hainbat herritako kirol instalazioetan kartelak jartzea aurreikusi da.
