Aliantza - 3.GJH - Osasuna eta ongizatea - ods

Garapen Jasangarriaren Aldeko Arabako Aliantzak, 13. GJHaren (Klimaren aldeko ekintza) talde eragilearen bitartez, beste urrats bat eman du Arabako gizartean bizimodu jasangarriago baterantz aurrera egiteko. Azken hilabeteetan Arabako klimaren kalkulagailuan www.arabanzuzero.eus erantzunak jaso dira, eta dagoeneko 3.000 parte hartzetik gora daude. Arabarren ohiturak objektiboki erakusten dira aztertu beharreko 5 kapituluetan: mugikortasuna, kontsumoa, hondakinak, ura eta energia.

Proiektu horrek mugak gainditu ditu GJH honetako kide baten lankidetzari esker. www.empreinteclimatique.org helbidearen bidez, Boli Kostako biztanleek beren ekintzek ingurumenean duten eragina ere kalkula dezakete Boli Kostako errealitatera egokitutako antzeko tresna batekin. Izan ere, ICLI Lankidetzarako Ingeniaritza garapenerako gobernuz kanpoko erakundeak hamarkadak daramatza herrialde horrekin lanean.

Aurreikus zitekeen bezala, lortutako datuek alde handia erakusten dute. Araban biztanleko karbono aztarna 5.000 kg CO2 da urtean; Afrikan, berriz, batez beste 540 kg CO2 urtean. Gogoratu behar da urtean 2.300 kg CO2 isuri ahal izango lukeela lurreko biztanle bakoitzak, 2030erako berotze globala 1,5 ° C-ra mugatzeko helburua lortzeko.

Hala ere, klima aldaketaren ondorioak eta hari aurre egiteko baliabideak gure klima inpaktuarekiko alderantziz proportzionalak dira. Desertifikazioa, ur eskasia, baliabideen gehiegizko ustiapena, itsas mailaren igoera, ozeanoen kutsadura edo fenomeno meteorologiko biziagoak errealitateak dira Boli Kostan, ekoizpen gutxiagoko lurrei, suteei, kutsadura handiari edo ganaduarentzako elikagai faltari aurre egin behar dien herrialdean.

Pertsonek bi errealitateetan dituzten ohiturak alderatzeko lan hori infografia batean gauzatu da. Infografia horretan azkar ikusten dira bi kalkulagailuetan orain arte lortutako emaitzak. (erantsi infografia)

Bi errealitate, bata bestetik ikasteko

Boli Kostan oso positiboak diren ekimen batzuk nabarmentzen dira, hala nola WAREN, Abiyanen oso jasangarria eta arrunta den mugitzeko modu bat, helmuga berera iristeko taxia partekatzean datzana, horrela ibilgailuaren bidaia optimizatuz.

Ingurumenarentzat onuragarria da, halaber, Boli Kostako herritarren ohitura batzuk, hala nola tokiko merkatuetan ohiko erosketak egitea edo botatzen duten janari kopuru txikia.

Hala ere, hobetzeko tarte handia dute hondakinen bereizketarekin. Araban baino askoz gutxiago sortzen duten arren, plastikoak eta zaborrak pilatzeak kutsadura kezkagarria eragiten du arrantza jardueran, elikagai iturri eta diru sarrera dena herri indigenentzat.

Bestalde, Arabako biztanleriak hobetzeko marjina du zenbait kapitulutan, hala nola mugikortasunean, ibilgailu pribatuaren gehiegizko erabilerarekin edo hegazkinaren abusuarekin; kontsumoaren eta erosketen atalean; eta energiaren atalean. Horiek dira aztarna klimatikoaren Arabako kalkulagailuaren inkesta interaktiboan jasotako datuak. Bertan, gure eguneroko jarduerak ingurumenean duen eragina jasotzen da.

Erosketa eta ohitura bakoitza keinu txiki bat da, ematen duena baino askoz ere garrantzi handiagoa duena. Horregatik, Garapen Jasangarriaren aldeko Arabako Aliantzak ohitura batzuk eraldatzen jarraitzen du, bizi kalitate bereko bizimodu iraunkorragoa izateko.

Gainera, proiektu honek egiaztatu du Boli Kosta kezkatuta dagoela dituen baliabide naturalak zaintzeaz eta ingurumenaren babesa indartzeaz. Hori dela eta, AAD (Association Action pour le Developpment) eta ADESC (Association pour le Developpement Social et Culturel) erakundeen laguntza duen ekimen hau oso ondo hartu dute Boli Kostako herritarrek.

Garapen Jasangarriaren aldeko Aliantzak, 13. GJH eta 3. GJHen bidez, eskola kiroleko jardunbide egokien dekalogo bat argitaratu du, aztarna klimatikoa murrizteaz kontzientziatzeko.  

Helburua da hainbat kirol diziplinatako ikasleei azaltzea beren eguneroko ekintzek ingurumenean duten eragina, eta identifikatzea zein diren ingurumenean eragin handiena dutenak.  Dokumentuak ikasleen ohituretan eta errutinetan jartzen du arreta, eta jasangarriagoak izateko ekintza txikiak proposatzen ditu.

Proposamenen artean nabarmentzen dira, besteak beste, aldagelatik ateratzean argia itzaltzea, komuna paperontzi gisa ez erabiltzea, 5 minutuko dutxak hartzea eta bizikletan edo oinez entrenatzera joatea. Kontzientziatzeko modu bat, kirolari gazteek osasunean eta ongizatean jardunbide egokiak berenganatu ahal izateko ekintzak eskuratu eta finkatzeko, ingurumenarekin konpromiso handiagoa hartuta.

Dekalogoa bideo baten bidez ezagutaraziko zaie Arabako kirol klub eta taldeei, taldeen artean parteka eta zabal dezaten. Gainera, Gasteizko gizarte etxeetan eta lurraldeko hainbat herritako kirol instalazioetan kartelak jartzea aurreikusi da.